بازگشت سرمایه (ROI) یا بازده سرمایه‌گذاری مقدار ارزشی است که از سرمایه‌گذاری به دست می‌آورید، چه سرمایه‌گذاری مالی و چه سرمایه‌گذاری در زمان و تلاش.
با مقایسه بازده سرمایه‌گذاری، می‌توانید برای انتخاب بین دو فرصت سرمایه‌گذاری تصمیم‌گیری کنید. کافی است از خود بپرسید هر فرصت سرمایه‌گذاری چه میزان بازگشت سرمایه خواهد داشت.
بازگشت سرمایه در هر سرمایه‌گذاری معمولا ارتباط مستقیمی با میزان سرمایه‌گذاری دارد. هر چه بیشتر سرمایه‌گذاری کنید، بازده سرمایه‌گذاری بیشتر خواهد بود. تخمین بازگشت سرمایه شما در هر سرمایه‌گذاری آسان نیست و تنها می‌توان آن را بررسی کرد و حدس‌هایی زد. تنها پس از سرمایه‌گذاری است که میزان دقیق بازده سرمایه‌گذاری مشخص می‌شود.
محاسبه بازگشت سرمایه مالی بدین صورت است که اگر شما 10 میلیون تومان سرمایه‌گذاری کنید و 1 میلیون تومان سود کنید، بازگشت سرمایه شما 10 درصد است. بنابراین بازگشت سرمایه 100 درصدی بدین معناست که سرمایه اولیه خود را دو برابر کنید.
بیشتر بخوانید: مهمترین شاخص سنجش موفقیت استارتاپ چیست؟
بررسی میزان بازگشت سرمایه به شما کمک می‌کند که گزینه مناسب سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید. اگر پول خود را در بانک سرمایه‌گذاری کنید، بازده سرمایه‌گذاری شما همان بهره بانکی است که به شما پرداخت می‌شود. بنابراین اگر دو بانک اعتبار یکسانی داشته باشند، معقول است در بانکی سپرده‌گذاری کنیم که بهره بالاتری پرداخت می‌کند.
مفهوم بازگشت سرمایه تنها محدود به سرمایه‌گذاری مالی نیست بلکه هر نوع سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود. نرخ بازگشت سرمایه‌گذاری در زمان، یک شاخص مهم برای بررسی اثرگذاری تلاش‌های شماست. هر چه ریسک سرمایه‌گذاری بالاتر باشد، معمولا بازده سرمایه‌گذاری بیشتری خواهد داشت ولی خطر این که سرمایه شما از بین برود نیز بیشتر است. بنابراین بازده سرمایه‌گذاری باید متناسب با میزان ریسک باشد و نمی‌توان تنها به امید بازگشت سرمایه بالاتر اقدام به سرمایه‌گذاری کرد.
بازگشت سرمایه چطور کار می‌کند
تصور کنید که شما در ماه یک هزار دلار بابت تبلیغات کلیکی در گوگل (PPC) هزینه می‌کنید و از این کمپین ۲ هزار دلار به دست می‌آورید. برای اینکه ببینید بازگشت سرمایه شما به چه صورت بوده است مقدار سود خود را از هزینه اولیه کسر می‌کنید که سود خالص به دست بیاید. (۲۰۰۰ دلار – ۱۰۰۰ دلار = ۱۰۰۰ دلار). نسبت به دست آمده برابر با ۱/۱ است و چنانچه حاصل تقسیم ۱ به ۱ را در عدد ۱۰۰ ضرب کنیم، میزان سود برابر با ۱۰۰٪ خواهد بود. به این ترتیب می‌توانید ببینید که سود خالص شما چقدر بوده است.
در این مثال به ازای هر یک دلاری که بابت کلیک پرداخت شده است یک دلار سود به دست آمده و این یعنی سرمایه‌گذاری شما روی تبلیغات کلیکی گوگل ۱۰۰ درصد مثبت بوده است. حال اگر در ماه یک هزار دلار بابت کمپین تبلیغاتی خود بپردازید و در عوض یک هزار و ۲۰۰ دلار به دست آورده‌اید مقدار سود شما برابر با ۲۰ درصد است (۱۲۰۰ دلار- ۱۰۰۰ دلار= ۲۰۰ دلار). حال حاصل (۲۰۰دلار / ۱۰۰۰ دلار = ۰.۲ درصد که با ضرب در عدد ۱۰۰ برابر با ۲۰٪ خواهد بود.)؛ این یعنی که به ازای هر بار کلیک تنها ۲۰ سنت برای شما سود به دست آمده است. به این ترتیب می‌توانید نرخ بازگشت سرمایه خود را محاسبه کنید.
برای مثال فرض کنید که یک کامپیوتر قوی‌تر برای کسب‌وکار خود خردیداری کرده‌اید و یا از فناوری‌های مختلف برای سودآوری بیشتر استفاده می‌کنید. با محاسبه ROI می‌توانید ببینید که آیا در بازه‌های زمانی مختلف، هزینه‌ای که برای بهتر شدن کسب‌وکار خود کرده‌اید به سود قابل قبولی رسیده است یا خیر. شناسایی مقدار بازگشت سرمایه به شما کمک می‌کند که بهترین مدل سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید و از ادامه روش‌هایی که دخل و خرج شما را نامتعادل می‌کند جلوگیری کنید.
فرمول کلی محاسبه ROI را می‌توان به صورت زیر محاسبه کرد:
ROI = سود به دست آمده/ مجموع هزینه × ۱۰۰
رابطه بازگشت سرمایه و زمان
در حالی که شاخص ROI به سرمایه‌گذاری مالی برمی‌گردد اما نباید شما را متحمل سرمایه‌گذاری زمانی نیز کند. برای مثال تصور کنید که شما در ماه سه هزار دلار درآمد دارید اما از آن طرف باید در هفته ۶۰ ساعت و در ماه ۲۴۰ ساعت کار کنید. اگر سه هزار دلار را به ۲۴۰ تقسیم کنید می‌بینید که شما برای هر ساعت کار کردن تنها ۱۲ دلار در می‌آورید. با شناسایی بازگشت سرمایه در گذر زمان می‌توانید تغییراتی را روی مدل کسب و کار خود ایجاد کنید که به شما کمک کند در مدت زمان کمتر بالاترین بازده را بدست بیاورید.
محدودیت‌های بازگشت سرمایه
سختی محاسبه شاخص بازگشت سرمایه این است که چطور درآمد خود را می‌توانید از یک بخش خاصی از سرمایه‌گذاری خود به دست بیاورید. برای مثال اگر شما برای وبسایت کاری خود بهینه‌سازی سئو را انجام داده‌اید احتمالا نمی‌توانید به صورت دقیق بفهمید که چه میزان از افزایش درآمد شما تاثیر مستقیم سئو بوده است، چرا که فاکتورهای درآمدزایی دیگری هم همانند شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به افزایش ترافیک وب سایت شما کمک کند. محاسبه نرخ موفقیت شبکه‌های اجتماعی در مجموع کار بسیار سختی است هرچند که ابزاری در این زمینه وجود دارد اما در هر صورت نمی‌توان به طور دقیق تفکیکی میان دو مثال یاد شده به دست آورد.
در اکثر مواقع مشتریان در اولین مرحله آشنایی با شما پولی پرداخت نخواهند کرد. ممکن است آنها شما را از طریق تبلیغات کلیکی گوگل پیدا کرده باشند و یا شما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنند و نهایتا در بخش ایمیل‌های خود خبرنامه شماره اضافه کرده باشند، این مراحل است که می‌تواند آنها به یک مشتری بالفعل تبدیل کند تا خرید کنند. حال سوال اساسی اینجاست که کدام یک از این مراحل سبب افزایش فروش شما شده و نرخ بازگشت سرمایه شما را بهبود بخشیده است؟
در مجموع
شاخص ROI به معنای بازگشت سرمایه است، این یعنی شما روی یک کسب‌وکار سرمایه‌گذاری کرده‌اید و زمانی که پول اولیه سرمایه خود را به دست آوردید بازگشت سرمایه انجام پذیرفته. حال سوال اساسی این است که این بازگشت سرمایه در چه برهه‌ای از زمان بوده و چه میزان هزینه غیر مادی برای شما داشته است.
برای محاسبه این شاخص باید سود خالص یک سرمایه‌گذاری را بر هزینه‌های اولیه سرمایه خود تقسیم کنید. توجه داشته باشید که گاهی اوقات محاسبه شاخص ROI کار بسیار دشواری است چرا که ردیابی و شناسایی محل دقیق افزایش فروش و بازگشت بخش خاصی از سرمایه به ویژه در دنیای حاضر که عصر ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی است بسیار پیچیده است.
منبع: thebalancesmb.com
